ในทุกๆปี MIT Technology Review จะเลือกเอา 10 เทคโนโลยี 2023 ที่สำคัญที่สุดแห่งปีมาอัปเดตให้กับเราได้รู้ดีว่าเวลานี้โลกพัฒนาไปถึงไหนแล้ว มีเทคโนโลยีอะไรใหม่ๆ ออกมาบ้าง หรือเทคโนโลยีใด ที่กำลังเป็นกระแส เนื่องจากว่าความเจริญของเทคโนโลยี ค่อนข้างจะที่จะทำให้เกิดผลเสียต่อการใช้ชีวิต ของพวกเรามากพอเหมาะ
พวกเราควรต้องที่จะตามให้ทัน เพื่อดูว่ามีเทคโนโลยีใดบ้างที่เรา ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ได้มากที่สุด หรือมีความเกี่ยวข้องจนต้องติดตามอย่างสม่ำเสมอ ซึ่ง MIT Technology Review ก็ได้ให้เหตุผลมาด้วยว่า เหตุใดเทคโนโลยีทั้งหมดนี้จึงสำคัญ
CRISPR ตัดต่อยีน เพื่อควบคุมคอเลสเตอรอล
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา CRISPR (คริสเปอร์) ซึ่งเป็น gene-editing tool ถูกพัฒนาอย่างรวดเร็ว จากห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์สู่สถานพยาบาล โดยเริ่มมาจาก การใช้รักษาเชิงทดลองสำหรับความผิดปกติทางพันธุกรรมที่หายาก แต่ในเวลานี้ CRISPR เริ่มเป็นที่แพร่หลายสู่การทดลองทางคลินิก สำหรับสภาวะทั่วๆไป จนถูกนำมาใช้รักษาโรค ที่พื้นฐานมากขึ้น ดังเช่น การควบคุมภาวะคอเลสเตอรอลสูง รูปแบบใหม่ของ CRISPR กำลังดำเนินต่อไป
AI ที่สร้างรูปภาพขึ้นมา
ในปีที่ผ่านมา AI ได้รุกคืบไปสู่วงการศิลป์อย่างเต็มกำลังเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ผลที่ตามมาก็คือเกิดดราม่าต่างๆนานา เกี่ยวกับผลงานศิลปะที่ AI สร้างขึ้น และที่ยืนของศิลปินที่เป็นมนุษย์ แต่ทว่าปีนี้จะเป็นอีกปี ของศิลปิน AI ซึ่งเป็นโมเดลซอฟต์แวร์ ที่พัฒนาโดย Google, OpenAI และบริษัทอื่นๆ สำหรับเพื่อการสร้างงานศิลปะสุดน่าทึ่งตามคำสั่งเพียงไม่กี่คำสั่ง กล่าวง่ายๆก็คือ แค่คุณพิมพ์คำอธิบายสั้นๆว่า ต้องการรูปภาพแบบไหน คุณจะได้รูปภาพตามที่คุณขอ ด้านในเวลาไม่กี่วินาที ทำให้ “จะไม่มีอะไรเหมือนอีกต่อไป”
การออกแบบชิป (chip) ที่เปลี่ยนทุกสิ่งอย่าง
เนื่องด้วยอุตสาหกรรมชิปกำลังมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก จากที่ผ่านมา ผู้ผลิตต้องซื้อลิขสิทธิ์สำหรับเพื่อการผลิตไมโครชิป จากบริษัทขนาดใหญ่เพียงแค่ไม่กี่เจ้า แต่ในเวลานี้มี open standard ตัวใหม่ที่ชื่อว่า RISC-V เข้ามาทำให้วงการ ออกแบบชิปแปรไป ซึ่งทำให้ผู้ผลิตไม่ต้องพึ่งพา chip designers ที่มีเพียงไม่กี่เจ้า ในตลาดอีกต่อไป ทุกคนสร้างชิปได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะมีบริษัท startup เป็นจำนวนมากที่กำลังสำรวจความเป็นไปได้ในการสร้างชิปขึ้นมาเอง
โดรนที่ใช้ทางการทหารในตลาดทั่วๆไป
เดิมที โดรนทางการทหารที่กองทัพใช้นั้นเป็นสิ่งที่ประเทศเล็กๆไม่สามารถเข้าถึงได้ เพราะเหตุว่ามีราคาแพง และกฎหมายควบคุมการส่งออก ที่เคร่งครัด แต่ความรุ่งโรจน์ของเทคโนโลยีการติดต่อสื่อสารที่พัฒนาขึ้นมา ทำให้หลายบริษัท สามารถสร้างโดรนทำสงครามที่มีความซับซ้อนได้ในราคาที่ถูกลงมามาก อย่าง Bayraktar TB2 ของตุรเคีย และโดรนราคาถูกอื่นๆ ได้เปลี่ยนธรรมชาติ ของสงครามโดรนเสียแล้ว
เทรนด์ เทคโนโลยี มาแรงปี2023
การจ่ายยาทำแท้ง ผ่านระบบแพทย์ระยะไกล (telemedicine)
เนื่องด้วยศาลฎีกาอเมริกาได้วินิจฉัยว่า รัฐต่างๆ สามารถออกกฎหมายต้านการทำแท้งได้ เมื่อเดือนมิถุนายน 2022 ทำให้กระบวนการทำแท้ง ไม่ใช่สิทธิตามรัฐธรรมนูญ ในสหรัฐฯอีกต่อไป หลายรัฐในอเมริกาแบนคลินิกทำแท้ง ผู้หญิงจำนวนมาก ไม่สามารถเข้าถึงการทำแท้งได้ ผู้ที่ต้องการทำแท้งก็เลยจะต้อง “หาแพทย์” ผ่านวิดีโอคอล โดยเหตุนั้น ผู้ให้บริการด้านสุขภาพ และบริษัท startup ก็เลยหันมาใช้ telehealth เพื่อสั่งจ่ายยาและจัดส่งยาข้ามรัฐเพื่อช่วยให้ผู้คนทำแท้ง ได้อย่างปลอดภัยที่บ้าน
อวัยวะตามสั่ง
ในวันแล้ววันเล่า จะมีคนไข้เฉลี่ย 17 คนในสหรัฐฯท่จำเป็นต้องเสียชีวิตลงะหว่างคอยการเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ ด้วยเหตุว่าไม่มีอวัยวะให้เปลี่ยน แต่คนพวกนี้บางทีก็อาจจะรอด รวมถึงคนอื่นๆก็จะได้รับความช่วยเหลือจากเทคโนโลยีปัจจุบัน ที่ทำให้มีอวัยวะที่แข็งแรงรอคอยให้เปลี่ยน ซึ่งมันอาจมีอยู่อย่าง ไม่จำกัดด้วย เนื่องจากนักวิทยาศาสตร์ สามารถเปลี่ยนถ่ายอวัยวะจากหมูที่ได้รับการตัดต่อกรรมพันธุ์ รวมถึงการสร้างปอดด้วย 3D-printing โดยใช้เซลล์ของคนไข้เองเป็นหมึกพิมพ์
รถ EV ที่มาแรงจนขวางไม่ได้
ในที่สุด รถยนต์กำลังไฟฟ้าก็เปลี่ยนเป็นตัวเลือกให้กับโลกใบนี้เสียที ขณะนี้ รถ EV ได้รับความนิยมแพร่หลาย มากขึ้น เหตุเพราะแบตเตอรี่รถมีราคาที่ถูกลง และรัฐบาลในหลายประเทศ ได้ผ่านกฎการปล่อยมลภาวะ บัญญัติกฎหมายที่เคร่งครัดขึ้น ในเรื่องของการควบคุมรถที่ใช้น้ำมัน ส่วนผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่หลายรายก็ได้ออกมาให้คำมั่น ประกาศออกสื่อว่าจะมุ่งผลิตรถยนต์ไฟฟ้าทั้งหมด และเร็วนี้ๆนี้ ผู้ซื้อทุกหนทุกแห่ง ก็จะมีเหตุผลในด้านที่ดีๆมากมาย สำหรับในการเลือกซื้อรถยนต์กำลังไฟฟ้ามากกว่าที่จะปฏิเสธ
เทคโนโลยี 2023 ใช้ในการศึกษาวิจัย
กล้องโทรทรรศน์อวกาศ James Webb
กล้องส่องทางไกลอวกาศ James Webb ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อสืบทอดภารกิจของกล้องโทรทรรศน์อวกาศ Hubble สำหรับเพื่อการสำรวจเอกภพ มันถูกส่งออกไปถ่ายภาพในอวกาศเมื่อท้ายปี 2021 อย่างไรก็ดีแล้ว ภาพจักรวาลอันไกลมากที่ถ่ายได้โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศตัวนี้นั้นน่าทึ่งตะลึงงันมาก และมันก็ส่งภาพลักษณะนี้กลับมายังโลกมากมาย กลายเป็นว่ากล้องส่องทางไกลอวกาศ ที่ทรงพลังที่สุดในโลก ตัวนี้ทำให้การค้นพบใหม่ๆ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วพอๆ กับที่นักวิทยาศาสตร์สามารถวิเคราะห์ข้อมูล ที่ได้จากภาพมากมายนั้น นี่เป็นการเริ่มต้นศักราชใหม่ ของวงการดาราศาสตร์
การวิเคราะห์ DNA ยุคดึกดำบรรรพ์
แต่ก่อน การจะหาลำดับจีโนม จำเป็นต้องมีกระดูกหรือฟันของคนภายในยุคนั้น แต่ตอนนี้ มีเครื่องมือหาลำดับจีโนมยุคใหม่ที่ละเอียดมากพอ ที่จะวิเคราะห์ และช่วยให้พวกเราอ่าน DNA ของคนเราที่โบราณมากๆได้ โดยใช้แค่ตัวอย่างเป็นดินที่มนุษย์สมัยดึกดำบรรพ์เคยปัสสาวะใส่ ทำให้การเล่าเรียนร่องรอย ของผู้คนที่เคยอาศัยอยู่เมื่อนานมาแล้ว ทำได้ง่ายขึ้น เปิดเผยให้โลกมีความคิดเห็นว่าพวกเขาใคร และเหตุใดโลกสมัยนั้นจึงเป็นแบบนั้น นอกจากนั้นยังช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจชีวิตของคนเราทั่วไปที่มีชีวิตอยู่ในสมัยนั้น ไม่ใช่แค่ชีวิตของคนเราที่สามารถจ่ายเงิน ค่าฝังศพอย่างประณีตบรรจงและละเอียดลออได้แค่นั้น
รีไซเคิลแบตเตอรี่
เมื่อรถ EV มีปริมาณมากขึ้น ทำให้ความต้องการแบตเตอรี่ ก็มากขึ้นด้วยเช่นกัน ทำให้หลายบริษัทกำลังสร้างโรงงาน ที่จะนำแบตเตอรี่เก่ามา รีไซเคิล เรียกคืนลิเธียม นิกเกิล และโคบอลต์ หลังจากนั้นก็ป้อนโลหะพวกนี้กลับไปยังผู้สร้างแบตเตอรี่ lithium-ion รีไซเคิลมีความหมายในแง่ของการตัดวงจรการทิ้งแบตเตอรี่ ในจำนวนที่มากขึ้นเรื่อยๆ แบตเตอรี่ควรต้องไม่จบลงที่การฝังกลบ เพราะมันอาจเป็นแหล่งโลหะที่จำเป็นอย่างมาก สำหรับการจ่ายพลังงานให้กับรถ EV ในอนาคต แนวทางนี้จะทำให้ต้นทุนแบตเตอรี่ถูกลงกว่าเดิม อีกทั้งยังลดขยะอันตรายลงได้อีกด้วย